محمد مصدق با توجه به لایحه مصوب مجلس شورای ملی دربارهٔ «اختیارات فوق‌العاده‌ای» در هفتم اسفندماه ۱۳۳۱، لایحهٔ قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری را در ۲۳ ماده تصویب کرد. بر اساس این قانون، هیئت مدیرهٔ دوازده نفری کانون وکلا در مرکز و هیئت‌های مدیرهٔ پنج نفرهٔ استانی با رأی اعضای کانون و بدون مداخلهٔ وزارت دادگستری انتخاب شده و مسئولیت اداره و سرپرستی کارهای وکلا و موضوعاتی مانند رسیدگی به تخلفات و تعقیب انتظامی وکلا را بر عهده داشتند. بر بنیاد این لایحه، تعلیق وکلا تنها در صلاحیت دادگاه انتظامی وکلا که در خود کانون برپا شده بود منحصر گردید. این لایحه در ۱۳ اسفند ماه ۱۳۳۱ از سوی دولت ملی مصدق به دادگاه‌ها بخشنامه شد.

لایحهٔ یادشده بار دیگر در مجلس هجدهم با برخی تغییرات مطرح و در سال ۱۳۳۳ به دست کمیسیونهای مشترک مجلسین در ۲۶ ماده تصویب شده‌است.

کانون وکلای دادگستری قدیمی‌ترین سازمان مردم نهاد ایرانی است که به موجب لایحهٔ قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری در سال ۱۳۳۱ به عنوان نهادی با شخصیت حقوقی و مستقل وجود آمد، هرچند پیش از آن هم از سال ۱۲۹۷ با عنوان «هیئت وکلای عدلیه» موجودیت داشت. کانون وکلای دادگستری ایران در سال ۱۳۲۹ نیز به عضویت کانون وکلای بین‌المللی (IBA) درآمده است. هیئت مدیره، رئیس، دادگاه انتظامی وکلا و دادسرای انتظامی وکلا از جمله زیرمجموعه‌های هر یک از کانون‌ها هستند.