قواعد و آیین میانجیگری مرکز داوری كانون وكلاي دادگستري منطقه فارس

ماده 1- مقررات مقدماتي و تعاريف  

1-كليه اشخاصي كه اهليت اقامه‌ی دعوا دارند مي‌توانند اختلافات خود را به ميانجيگري مطابق این قواعد ارجاع كنند.

2- ميانجيگري يكي از روش‌های حل و فصل اختلافات است كه به موجب آن شخص ثالث بيطرف (ميانجي)، طرفين را در حل اختلافاتشان ياري و مساعدت کرده و پیشنهاداتی در مورد حل و فصل اختلاف ارائه می‌کند.

3- میانجیگری مشتمل بر تکنیک‌ها و روش‌های گوناگون است که با توافق طرفین و میانجی انتخاب می‌شود و در صورت عدم توافق بین طرفین، میانجی روش مناسب را انتخاب و اجرا می‌کند.

4- در صورت تراضي طرفين اختلاف بر ارجاع موضوع به ميانجيگري مرکز داوري ، رسيدگي مطابق این قواعد صورت مي‌گيرد. صرف ارجاع موضوع اختلاف به ميانجيگري  مركز، به منزله‌ی قبول این قواعد توسط  طرفين اختلاف و میانجی منتخب است.

5- منظور از “میانجی” یک نفر میانجی یا هیئت میانجی‌ها است.

6- مراجعه به مرکز داوري جهت استفاده از خدمات آن براي حل و فصل اختلافات از طريق ميانجيگري، مستلزم پرداخت هزينه‌های مربوطه مطابق با ماده 6 اين قواعد مي‌باشد.

7-اصطلاح “جریان رسیدگی یا “جریان میانجیگری” در اين قواعد، شامل جرياني است كه با شروع ميانجيگري آغاز و با خاتمه‌ی آن مطابق اين قواعد پايان مي‌پذيرد.

8-در صورت نياز، طرفين مي‌توانند در خصوص قواعد حقوقی حاكم بر جریان میانجیگری توافق كنند و ميانجي مكلف است قواعد حقوقی یا قانون منتخب طرفين را اعمال كند. در صورتي كه طرفين قانون حاكم را انتخاب نكرده باشند و در صورتیکه لازم باشد میانجی طبق قواعد حل تعارضي كه خود مناسب تشخيص دهد، قانون مناسب را  تعيين و مطابق آن ميانجيگري خواهد كرد و در هرحال، عرف تجاری ذیربط و مفاد قرارداد ذیربط را ملحوظ خواهد نمود.

9- طرفين اختلاف مي‌توانند بر تغيير و يا اصلاح بخشي از مفاد اين قواعد توافق نمايند. لکن پس از نصب يا تاييد ميانجي، هرگونه توافق بر تغيير يا اصلاح اين قواعد، مشروط به موافقت ميانجي خواهد بود. مركز مي‌تواند در صورت تشخيص مغايرت اين تغييرات با روح قواعد يا رويه مركز، از شروع يا ادامه‌ی فرآيند خودداري نمايد.

ماده 2 – شروع ميانجيگري در صورت وجود موافقتنامه قبلی برای ارجاع اختلاف به میانجیگری

1- در صورت وجود موافقنامه قبلی بين طرفين مبني بر ارجاع اختلافات خود به میانجیگری، متقاضي ميانجيگري می‌تواند درخواست كتبي خود را (درخواست) مطابق قواعد تكميل و به دبيرخانه‌ی مركز ارائه نمايد.این درخواست بايد مشتمل بر  موارد زير  باشد:

الف: اسامي و نشاني طرفين، شماره تماس،  نمابر، ايميل و هرگونه جزئيات مربوط به امكان برقراري تماس با طرفين اختلاف و نمايندگان آنها و نيز مشخصات و نشاني اشخاصي كه طرفين قصد دارند از آنان براي حضور در ميانجيگري دعوت بعمل آوردند. 

ب: توضيح درباره موضوع اختلاف و در صورت امكان، تعيين خواسته و مبلغ آن، مگر آنكه خواسته غيرمالی باشد. 

پ: تصوير قرارداد اصلی و موافقنامه ای که به موجب آن میانجیگری درخواست شده است.

ت: ذکر هرگونه توافقي در خصوص تکنیک‌ها و شيوه‌های حل اختلاف با میانجیگری و يا در نبود چنين توافقي، پيشنهاد تکنیک یا شيوه‌ی میانجیگری.

ث: پیشنهاد و معرفي ميانجي و تعداد آنها (در صورت تعدد) و  در نبود آن، ذکر هرگونه توافق طرفين در مورد  ويژگي‌های ميانجي كه باید توسط مرکز انتخاب شود.

ج: ذکر هرگونه توافق در خصوص مدت، زبان و در صورت لزوم محل انجام ميانجيگري و در نبود چنين توافقي، هرگونه پيشنهادي در باره اين موارد.

2- طرف/طرفين اختلاف موظفند هنگام ثبت درخواست،  هزينه‌های ثبت درخواست را مطابق با  آیین‌نامه هزينه‌های میانجیگری پيوست قواعد بپردازند در غير اينصورت، اثري بر درخواست میانجیگری مترتب نخواهد بود. 

3- كليه‌ی اوراق و مکاتبات توسط دبيرخانه‌ی مركز ابلاغ و پيگيري مي‌شود، مگر اينكه طرفين طريق ديگري براي ابلاغ اوراق تعيين كرده باشند. بهرحال طرفین و میانجی مکلف اند هرگونه مکاتبه با یکدیگر را از طریق مرکز انجام دهند.

4- در صورت توافق قبلی طرفين بر ارجاع اختلاف به میانجیگری، تاريخ دريافت درخواست همراه با هزينه‌های ثبت آن توسط مركز، تاريخ  شروع میانجیگری محسوب مي‌شود.

ماده  3-  شروع ميانجيگري در صورت عدم توافق قبلي بر ارجاع اختلاف به ميانجيگري      

1- در صورت نبود توافق قبلی بين طرفين مبنی بر ارجاع اختلافات خود به میانجیگری طبق اين قواعد، متقاضي ميانجيگري مي‌تواند درخواست كتبي خود را به مرکز ارائه دهد. درخواست بايد شامل اطلاعات مذكور در بند‌های  الف، ب، ت، ث و ج ماده 2(1) بالا باشد. مرکز به محض دريافت درخواست مذكور، طرف‌های دعوا را از وجود چنين پيشنهادي آگاه مينمايد و مدت معقولي را براي اظهار نظر آنها در قبول یا رد پيشنهاد متقاضی تعيين مي‌كند. در صورتيكه طرف مقابل با پيشنهاد متقاضي مبني بر ميانجيگري توسط مركز موافقت كند، ميانجيگري مطابق قواعد انجام خواهد شد.

2- در صورت حصول توافق طرفين بر ارجاع حل و فصل اختلافات خود به قواعد،  ميانجيگري از تاريخي آغاز مي‌شود كه مركز تائيديه‌ی كتبي دال بر حصول اين توافق را براي طرفين ارسال كند و هزینه ثبت را دریافت کند.

3- در صورتي كه طرفين ظرف مدت 10روز از تاريخ وصول درخواست میانجیگری و يا ظرف مدتي كه توسط مركز تعيين شده است، در خصوص ارجاع اختلافات خود به قواعد به توافق نرسند و يا در صورتي كه طرف مقابل  پاسخي به دبيرخانه مركز  ندهد، پیشنهاد میانجیگری متقاضی منتفي مي‌شود و دبيرخانه مرکز اين موضوع را به صورت کتبی به اطلاع طرفين می‌رساند.

ماده  4 – مكان و زبان ميانجيگري

1- در صورتي كه در خصوص محل انجام ميانجيگري توافقي بين طرفين وجود نداشته باشد، مركز محل میانجیگری را تعيين مي‌نمايد. پس از نصب و يا تاييد ميانجي، اين وظيفه به وي محول خواهد شد که با مشورت با مرکز تصمیم گیری نماید.

2- در صورتيكه درخصوص زبان ميانجيگري توافقي بين طرفين وجود نداشته باشد، مركز زبان مورد استفاده درميانجيگري را تعيين مي‌نمايد. پس از نصب يا تاييد ميانجي، اين وظيفه به وي محول خواهد شد که با مشورت با مرکز تصمیم گیری نماید.

ماده   5 – نصب ميانجي

1- طرفين مي‌توانند مشتركا يك نفر ميانجي یا هیئت سه نفره میانجی انتخاب و جهت تاييد، وي را به مركز معرفي كنند.

2- در صورت تعدد میانجی، هر یک از طرفین می‌تواند یک نفر را انتخاب و معرفی کند و رئیس هیئت میانجیگری توسط طرفین یا با موافقت ایشان، توسط دو نفر میانجی تعیین خواهد شد. مرکز میانجی طرف ممتنع یا میانجی مشترک یا رئیس هیئت میانجیگری معرفی شده توسط طرفین را پس از بررسی‌های لازم، حسب مورد تأیید و یا نصب می‌کند.

3- در صورتيكه هر یک از طرفین از معرفی میانجی امتناع ورزد، نیز در صورتیکه طرفين ظرف مدتی که مرکز تعیین می‌کند در خصوص انتخاب ميانجي مشترك یا رئیس هیئت میانجیگری به توافق نرسند، مرکز ميانجي  یا رئیس هیئت میانجیگری را منصوب خواهد كرد.

4- ميانجي منتخب یا منصوب موظف است پيش از شروع به کار، اعلاميه اي مبني بر قبول ميانجيگري، دردسترس بودن، بيطرفي و استقلال خود را امضا و به دبيرخانه مرکز تسليم كند. همچنين میانجی موظف است در ابتدای نصب یا در جریان رسیدگی، مرکز و طرفین را از هرگونه اوضاع و احوال یا شرايطي كه ممكن است استقلال و بيطرفي وي را در نزد طرفين با ترديد معقول مواجه کند، کتباً آگاه نمايد. مرکز  اطلاعات مذكور را در اختيار طرفين قرار داده و مهلتي نيز جهت اظهارنظر آنها در اين خصوص تعيين مي‌كند.

5- در صورتي كه هريك از طرفين ايراد موجهي به استقلال یا بیطرفی یا سایر خصوصیات میانجی داشته باشد، مي‌تواند ظرف مدت 10روز دلایل اعتراض خود را كتبا به اطلاع مرکز و ساير اطراف اختلاف و ميانجي برساند. مرکز پس از بررسي دلایل اعتراض، در خصوص موضوع اعلام نظر می‌کند و نظر مرکز قطعی است.

6- در مواردی که نصب میانجی بر عهده مرکز است، در صورت ضرورت مرکز مي‌تواند بيش از يك ميانجي برای طرفين منصوب کند.

7- مرکز هنگام نصب میانجی یا رئیس هیئت  میانجیگری  باید خصوصيات مورد توافق طرفين و همچنین خصوصيات و ويژگي‌های میانجی از قبيل مليت، مهارتهاي زباني، خصوصيات حرفه اي، تجربه، امكان دسترسي و توانايي اداره ميانجيگري مطابق این قواعد را  در نظر بگیرد.

ماده 6 – هزینه و حق الزحمه

1- مراجعه به مرکز داوري و استفاده از خدمات ميانجيگري آن، موكول به پرداخت هزينه  میانجیگری  (به شرح آیین‌نامه هزینه‌های میانجیگری) می‌باشد.

2- پس از وصول درخواست ميانجيگري، دبيرخانه مرکز با توجه به مبلغ و نوع خواسته، پیش پرداخت هزينه‌های ميانجيگري را طبق آیین‌نامه هزينه‌های ميانجيگري  تعيين و به طرفين ابلاغ مي‌كند. متقاضي ميانجيگري موظف است ظرف مهلت 10 روز  از تاريخ ابلاغ،  مبلغي را كه مرکز تعيين مي‌كند (پيش پرداخت هزينه ها) بپردازد. اين مبلغ بابت سهم  متقاضي از هزينه‌های قطعي ميانجيگري که مرکز در پایان رسیدگی تعیین و به طرفین ابلاغ خواهد کرد، منظور و كسر خواهد شد.

3- به درخواست ميانجيگري  كه هزينه‌های آن پرداخت نشده باشد، ترتيب اثر داده نخواهد شد.

4- مرکز مي‌تواند هزينه‌های ميانجيگري را با توجه به تغيير مبلغ و نوع خواسته در طول  میانجیگری  تعديل كند.اين تعديل ممكن است متضمن افزايش  يا كاهش هزينه‌های ميانجيگري باشد .

5- در مواردي كه علاوه بر ادعاي اصلي، ادعاي متقابل هم طرح شده باشد، هزينه‌های ميانجيگري بابت هر يك از دعاوي اصلي و متقابل جداگانه تعيين خواهد شد. دراينصورت هر طرف بايد  هزينه‌های مربوط به ادعاي خود را به دبيرخانه مرکز بپردازد. 

6- در صورتي كه طرفين بر توقف ميانجيگري توافق كنند، هزینه میانجیگری تا 70%  هزینه‌های قطعی  میانجیگری خواهد بود و مازاد آن در صورتی که پرداخت شده باشد، مسترد خواهد شد. معذلک دبیر مرکز می‌تواند متناسب با مرحله ای که  میانجیگری  با توافق طرفین متوقف شده و نیز میزان خدمات مرکز و نیز حجم کاری که میانجی انجام داده، مبلغ مذکور را کاهش یا افزایش دهد.

7- پيش از اظهار نظر ميانجي، مرکز هزينه‌های قطعی  میانجیگری  را با لحاظ حجم امور محقق شده و مرحله رسیدگی تعيين نموده و به طرفین اطلاع می‌دهد تا تسویه کنند .در هرحال، امضاي نظريه ميانجي و ابلاغ آن به طرفین، موکول به پرداخت و تسويه هزينه‌ها است. 

8- دبير كل مي‌تواند هزينه‌های ميانجيگري را مطابق آنچه در ماده 2 آیین‌نامه هزینه‌های میانجی‌گری مقرر شده تخفيف دهد.

9- پرداخت هزينه‌های  میانجیگری  بالمناصفه بر عهده‌ی طرفين است،  مگر در صورتي كه طرفين كتبا طور ديگري توافق كرده باشند. در صورتي كه يكي از طرفين از پرداخت سهم هزينه‌های خود امتناع كند، طرف ديگر مي‌تواند جهت جلوگيري از توقف جریان  میانجیگری  سهم طرف مقابل را پرداخت نمايد و در غير اينصورت  میانجیگری  تا زمان پرداخت هزينه‌ها متوقف مي‌شود.

10- در مورد ساير هزينه‌ها و مخارج ميانجيگري از قبيل هزينه‌های وكيل، مشاور،كارشناس و هزينه سفر و غيره،  و هر يك از طرفين مسئول پرداخت هزينه‌ها و مخارج خود است.

ماده 7- اداره‌ی جريان ميانجيگري 

1- ميانجي و طرفين اختلاف می‌توانند در موارد لزوم، در خصوص نحوه انجام،  تکنیک یا شیوه مقتضي براي حل و فصل اختلافات از طریق  میانجیگری  حداکثر ظرف 10 روز از تاریخ شروع  میانجیگری  توافق نموده، مرکز و میانجی را از این موضوع مطلع نماید. 

2- در صورتيكه در مورد تکنیک‌ها و شیوه  میانجیگری بین طرفین توافقي حاصل نشود، ميانجي شیوه رسیدگی مناسب را به موجب اطلاعيه كتبي تعیین و به اطلاع طرفين و مرکز می‌رساند.

3- ميانجي در حدود خواسته‌ی طرفين رسیدگی كرده و موظف است بر اساس اظهارات و مستندات و نیز طبع موضوع اختلاف و عرف مورد عمل، اتخاذ تصمیم کند و ظرف مدت مقرر  نظرات و پيشنهادات خود را براي حل و فصل موضوع اختلاف كتباً به طرفين و مرکز اعلام نمايد.نظرات و پیشنهادات میانجی الزام آور نیست، مگر طرفین  طور دیگری تراضی نمایند.

4- در صورتي كه در زمان تكميل و ارائه‌ی درخواست ميانجيگري مطابق قواعد، امكان معرفي اشخاص مطلع يا كارشناس مورد نظر طرفين جهت شركت در جلسه‌ی ميانجيگري وجود نداشته باشد، طرفين ميتوانند تا قبل از اولین جلسه‌ی ميانجيگري تعداد و مشخصات اين قبيل  اشخاص را تعيين و به ميانجي و طرف مقابل اعلام نمايند.

5- طرفين با توافق بر ارجاع اختلافات خود به اين قواعد موافقت می‌کند که تا زمان وصول اطلاعيه‌ی موضوع ماده 7(3) بالا از سوي ميانجي و يا ختم زود  هنگام  میانجیگری مطابق موارد مذکور در ماده (1)8، در جلسات ميانجيگري بصورت فعال شرکت نموده و با حسن نیت همکاری کنند. 

6- در طول جریان ميانجيگري، طرفين موظفند كه با حسن نيت رفتار و عمل كنند  و درخواست‌ها و دستورات میانجی را انجام دهند.

7- هريك از  طرفين مي‌توانند جهت شركت در جلسات ميانجيگري نماينده اي تعيين و به مرکز معرفي نمايند. در اينصورت حدود اختيارات نماينده و اختيار وي در صلح و سازش (در صورتی که وجود داشته باشد) بايد كتبا تعيين شود.

ماده 8 – خاتمه ميانجيگري 

پس از شروع  میانجیگری  مطابق  قواعد، مرکز با احراز يكي از شرايط زير، خاتمه فرآيند ميانجيگري را به طرفين اعلام خواهد كرد:

الف) توافق طرفين بر ختم ميانجيگري، به هردلیل.

ب‌) ميانجي كتبا به طرفين و مرکز اعلام كند كه اختلاف از طريق ميانجيگري قابل حل و فصل نيست.

پ) ميانجي، کتباً خاتمه فرآيند ميانجيگري را به طرفين و مرکز ابلاغ كند.

ت) اعلام کتبی ميانجي به مرکز مبنی بر اینکه، طرفين موافقتنامه اي مبني بر حل و فصل اختلافات خود را  امضا كرده اند.

ث‌) يكي از طرفين كتبا انصراف خود را از ادامه‌ی ميانجيگري اعلام كند.

ج‌) اعلام مرکز مبنی بر انقضاي مهلت تعيين شده جهت حل اختلاف از طریق میانجی و عدم تمديد آن.

چ‌) عدم پرداخت هزینه‌های  میانجیگری   ظرف مهلتی که مرکز برای پرداخت تعیین کرده است.  

ماده  9 – محرمانگي 

1- ميانجيگري محرمانه است و تنها ميانجي، طرفين، نمايندگان طرفين و نماينده‌ی مرکز حق حضور در جلسات ميانجيگري را خواهند داشت، مگر اينكه طرفين بر خلاف آن تراضي كنند و يا به موجب قانون حاكم، طور دیگری مقرر شده باشد.

الف) میانجیگری و محتوای آن محرمانه است. در صورت لزوم صرف اعلام زمان وقوع  میانجیگری  اعم از گذشته، حال و آينده محرمانه محسوب نمی شود.

ب‌)  حصول  توافق مبني بر حل و فصل اختلافات بين طرفين یا محتوا و شروط توافق حاصله، محرمانه است و اعلام و افشای آن مجاز نیست مگر اینکه افشاء کننده حق افشاي آنرا داشته و نیز تا جایی که طبق قانون حاکم لازم باشد یا اعلام و افشای آن به منظور اجرا و انجام نتيجه‌ی حاصل از ميانجيگري، ضروري باشد.

2- هيچ كدام از طرفين حق ندارند اسناد و مدارك زير را در محاكم قضايي، داوري و مراجع مشابه ارائه به آنها استناد کنند، مگر اينكه به موجب قانون حاكم مکلف به ارائه باشند یا برای اجرای نتیجه  میانجیگری  لازم باشد یا طرفین برخلاف آن تراضی کرده باشند و نیز مگر اینکه  طرفي كه قصد ارائه و استناد به آنها را دارد، اين مستندات را به طورمستقل بدست آورده باشد:

الف) درخواست ميانجيگري یا پاسخ به آن، مدارك، اسناد و مكاتبات  طرفين  و يا نظرات و پیشنهادات و صورتجلسات كه در جريان ميانجيگري و يا درباره ميانجيگري ارائه شده است.

ب) اظهارات و مدافعات طرفين یا شهود یا نظر کارشناس در جريان ميانجيگري.

پ) هرگونه تمايل طرفين به قبول پيشنهاد حل و فصل اختلاف درجريان ميانجيگري.

ماده 10- مقررات عمومي 

1- ميانجي یا  شهود یا کارشناس نمي‌تواند در هيچ يك از مراجع قضايي، داوري و يا مراجع مشابهي كه اختلاف موضوع ميانجيگري يا ساير دعاوي مرتبط با اختلاف موضوع ميانجيگري نزد آنها مطرح شده، شركت و دخالت کند و يا به عنوان قاضي، مشاور، شاهد، داور، كارشناس و نماينده‌ی يكي از طرفين در رسيدگي‌های مرتبط به اختلاف موضوع  میانجیگری حاضر شود  يا اظهار نظر كند،  مگر اينكه طرفين به نحو ديگري توافق كرده باشند یا به موجب قانون مکلف به حضور باشد.

2- ميانجي، مرکز و كاركنان آن  و نمايندگان آنها هيچ مسئوليتي در خصوص اقدامات و يا تعهدات صورت گرفته در جريان ميانجيگري نخواهند داشت.

3- مسئوليت دبيرمرکز و كاركنان مرکز و ميانجي، از حيث اجراي مقررات قواعد و هزينه‌های ميانجيگري، همان است كه به موجب قوانين ذيربط مقرر شده و مسئوليت ديگري متوجه ايشان نخواهد بود.

4- هيچ يك از كاركنان مرکز شامل دبير و معاونين او و ميانجي را نمي‌توان مجبور به افشاي اطلاعات یا موضوعات مربوط به ميانجيگري نمود. همچنين نمي‌توان از هيچيك از افراد فوق به عنوان گواه یا کارشناس در رسيدگي قضايي يا داوري يا كارشناسي درباره اختلافات موضوع ميانجيگري يا در دعاوي ديگري كه مربوط به موضوع ميانجيگري باشد،  استناد یا استفاده كرد.

5- در كليه مواردي كه طرفين به ارجاع اختلاف به ميانجيگري توسط کانون وکلای دادگستری منطقه فارس تراضي كرده باشند، انجام ميانجيگري بر عهده مرکز است و مطابق این قواعد انجام مي‌شود. در این قبیل موارد، در صورت لزوم مرکز مي‌تواند ميانجيگري را به نمایندگان خود در شهرستان های حوزه کانون واگذار كند تا تحت نظارت مرکز انجام دهند. در هرحال ميانجيگري تابع این قواعد است.

ماده 11- قاعده کلی

در کلیه مواردي كه در قواعد يا در قانون صراحتا حكمي براي آن پيش‌بيني نشده است، مرکز و ميانجي موافق روح اين قواعد و عرف و عادت تجاری عمل خواهند كرد.

اين آيين نامه توسط هيات مديره‌ی كانون وكلاي دادگستري فارس و كهگيلويه و بويراحمد در تاريخ ١٨/٨/١٣٩٩ به تصويب رسيد.